متولی خوب کیست؟ - جعبه مهر

گروه دانشگاه خبرنگاران، مریم عراقی؛ حلش می کنم این را به خودم گفتم، حدود یک سال پیش، وقتی که دیدم از به دوش کشیدن دو هندوانه سنگین کار فرهنگی و کار در کسب و کار مستأصل شده ام. در واقع نمی دانستم ذهنم را به کدام یک معطوف کنم؛ هر دو داشتند وارد فازهای جدیدی می شدند که تمرکز، تخصص و دانش می طلبید.

بله؟ با من هستید؟

بیایید برگردیم عقب تر، چه شد که اینطور شد؟ قصه از آنجایی آغاز شد که در دوران دانشجویی وارد فعالیت فرهنگی شدیم. شوخی شوخی یا جدی جدی، این ما بودیم که با کار -هرچند بدون خروجی بیرونی- رشد می کردیم و به اصطلاحی جامعه پذیر می شدیم. اما کار فرهنگی قابلیت های فراتر خودش را هم به نمایاند؛ تبدیل شدن از کار جانبی به کار اصلی و تبدیل شدن به راستای به بلندای یک عمر. ولی پای ما بند رشته های دانشگاهمان بود؛ چطور می توانستیم به راحتی تغییر جهت بدهیم؟ تازه اینجا هنوز متوجه فشارهای جامعه نبودیم؛ که اگر به سمت فعالیت های فرهنگی به عنوان کار اصلی برویم به چه چشمی به ما می نگرد.

برگردیم سر قصه مان، جایی که در فعالیت های فرهنگی عمیقا درگیر شدیم و متوجه شدیم چه مسائلی در آن هست. سوالی که می تواند پیش بیاید این است که آدم های فرهنگی با چه نیتی می آیند از مسائل فرهنگی زمانه برای ما صحبت می نمایند؟ اصلا این همه دم و دستگاه و تشکیلات فرهنگی در دانشگاه و دور دانشگاه به چه هدفی شکل گرفته اند؟ هدفشان صرفا این است که ما به عنوان یک شهروند، آگاهی فرهنگی پیدا کنیم؛ که هر جا احتیاج به کنش ما شد، صحنه خالی نماند؟ یا این که از میان ما، تک و توک کنش گرهای درست و حسابی و خلاصه معدود آدم های فرهنگی از آب دربیایند؟ به هر حال اثر این همه یا للمسلمین، وا اسلاما! گفتن که اوضاع خراب است و … دانشجوی کمال طلب شریفی را در یک شرایط آچمز می تواند قرار دهد؛ که برود سر درس و کار فنی مهندسی اش، یا ول کند و برود در حوزه های علوم انسانی/حوزوی و کار فرهنگی ادامه دهد. دست آخر هم اگر به راه فنی برود، بعید نیست شب و روز را با عذاب وجدان سر کند؛ و اگر به آن یکی راستا برود از دید خانواده و آشنایان بگردد یک آدم بی کارِ بی پولِ بی کلاس که زحمات کشیده شده برای رفتنش به شریف را هدر داده است!

یار دبستانی من!

دانشجو اساسا مخاطب فعالیت فرهنگی است یا متولی آن؟ کسی شک ندارد که در عالم مُثُل دانشجویی می تواند متولی باشد. احتمالا درباره عالم مُثُل شنیده اید؛ همان تز ارسطو که گفته است همه چیز در این دنیا تمثیلی از حقیقت است. کاری به دنباله های فلسفی این حرف ندارم! نکته این است که به طور مشابهی، دوران دانشجویی را هم تمثیلی از دنیای واقعی می دانند. نه اینکه دنیای دانشجویی واقعی نباشد؛ اتفاقا می تواند به واقعی ترین شکل ممکن تاریخ رقم بزند، ولی از این جهت که سعی و خطا در آن کاملا طبیعی و مورد انتظار است، آن را مثالی از کار جدی در دنیای واقعی می دانند. البته به نظر می رسد حرف هایی از این جنس که: مهم نیست مخاطب به آن توجه می نماید یا نه، کار فرهنگی برای رشد خودمان است! میان نسل جدید چندان خریدار ندارد! این بچه ها قابلیت و سرعت آن را دارند که همزمان هم رشد نمایند و هم کارهای با کیفیت ارائه دهند. خب سوالی که پیش می آید این است که نهاد های نه چندان کم شماری که در زمینه فرهنگ به وجود آمده اند (متولیان فرهنگ) چه می نمایند؟

متولی خوب کیست؟

باید ابتدا ببینیم که منظورمان از متولی فرهنگ چیست. معاونتی در هر اداره ای است که در هر مناسبتی بنری می زند یا کلامی اخلاقی از بزرگان چاپ می نماید و به در و دیوار می زند تا متنبه شویم؛ ورزارت خانه ای مانند ارشاد است که همه به مجوز دادن/ندادن هایش می شناسندش؛ سازمان جوان شده ای مانند سازمان تبلیغات اسلامی است که حوزه های مختلفش هر روز با ابتکار عملی آدم را شگفت زده می نمایند؛ نهاد نمایندگی رهبری است یا ...؟

در هر صورت، شاید بیشترین انتظار که باید از متولی فرهنگ داشت توانمند سازی دغدغه مندان فرهنگی باشد؛ یعنی به جای اینکه خود آن نهاد مستقیم به میانه صحنه بیاید، برنامه برگزار کند، مردم را مخاطب قرار دهد و …، به افراد مستعد، دانش و یا امکانات بدهد. منظور از افراد مستعد، آدم های خودجوشی هستند که هر کدام به عنوان یک شهروند علاقه مند به کار فرهنگی هستند. در واقع، از آنجایی که تکیه فرهنگ به مردم است، پس شاید باید خودشان فعالیت فرهنگی را دست بگیرند.

کی می تونه جز من و تو؟

بُعد جدید یعنی دردمندی جدید؛ حکایت ما مانند کسی است که یک عمر با یک دست زندگی نموده و حالا به او دست دیگری هدیه داده شده است. دست جدید ابتدا باحال به نظر می رسد اما وقتی دردها و مشکلاتش بیاید، اولین واکنش این است که: چرا اصلا این دست را به ما اضافه کردید؟! اما بعد که کمی فکر می کنیم می بینیم دوست نداشتیم آن آدم یک دست بمانیم... آدم با دو دستش خوب است! اصلا لازم بود این دست دوم به ما داده گردد؛ اما حالا که دیگر بهانه ای -مثل یک دست بودن- نداریم، تکلیف های جدید برایمان نمایان شده است. این است که نشسته ایم و با دو دوست خویش گاهی پاره آجری (شما بخوانید ددلاین کار و تمرین) بر سر می کوبیم!

چاره کار

حالا بعد از گذشت یک سال، تفاوتی که به شخصه برایم ایجاد شده این است که دارم همه هندوانه ها را با هم می کشم و می برم، با قامتی خم شده؛ اما انگشتانم به نشانه پیروزی بالاست و لبخندی هم به پهنای صورت بر لب دارم که: حال ما خوب است!

می گویند یکی از راه های حل مشکل این است که هی تعلل کنیم تا مشکل خود به خود به کلی برطرف گردد! داستان من (و احتمالا بسیاری دیگر) هم همین است، آن فکر و دغدغه ها را پذیرفته ام، و حالا به جای مایه استیصال، یکی از ساکنان بالاخانه است. درست مثل هم اتاقی نامتعارف و جدیدی که با آمدنش، اول همه به هم ریخته باشند و شکایت به مسئول خوابگاه برده باشند، اما بعد کم کم حضورش را بپذیرند و به او عادت نمایند، او هم کاری به کار کسی نداشته باشد. تا کی اینطور می ماند؟ نمی دانم! خدارا چه دیدید؟شاید ما هم متولی امر فرهنگی شدیم، البته از نوع خوبش! انشالله.

مریم عراقی - کارشناسی مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف

انتشار یادداشت های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط خبرنگاران نیست و صرفاً منعکس نماینده نظرات گروه ها و فعالین دانشجویی است.

مجله کامپیوتر: مجله کامپیوتر: هر چی در مورد تکنولوژی و کامپیوتر بخوای بدونی اینجا هست

تایلند: تایلند: سفر به کشور زیباییهای جنوب شرق آسیا، بانکوک، پوکت، پاتایا، سامویی، کرابی